Sygnatura: 21012
Nabokov, Vladimir
Zaproszenie na egzekucję
(DLA WYROBIONYCH CZYTELNIKÓW, POWIEŚĆ, FILOZOFIA, PSYCHOLOGIA, Rosja, 20 w.)
Liczba płyt: 1
Rozmiar plików: 109 MB
Czyta: Kiss J.
Dodano: 2020-10-12
Adnotacja:
Vladimir Nabokov (1899-1977), klasyk piśmiennictwa rosyjskiego i amerykańskiego XX wieku. Często uważany - słusznie czy nie - za jednego z ojców literatury postmodernistycznej. Autor słynnej „Lolity” i kilku innych równie znakomitych powieści. „Zaproszenie na egzekucję” to jedno z jego arcydzieł, książka napisana z zimną precyzją i ekstatycznym żartem. W tym wielowarstwowym dziele można widzieć jedyną w swoim rodzaju antyutopię, historię artysty w skrajnie niesprzyjających warunkach, gnostyczną przypowieść, doskonale funkcjonujący mechanizm literacki i palimpsest zdradzający liczne ślady świadectwa o innej, zaświatowej rzeczywistości. Książka przybliża los bohatera, który w celi śmierci oczekuje na wykonanie wyroku. Przygotowuje się na śmierć, która niczym przysłowiowa „sójka wybiera się za morze”. Fabuła bazuje na ideach farsy i palimpsestu literackiego, które często przyświecały twórczości pisarza. W więziennej celi Cyncynata wszystko przybiera ramy parodii; odwiedziny, ceremonie itd.. i tak też ujmuje to autor. Zabiegi tego typu są charakterystyczne dla Nabokova, zwłaszcza dla wcześniejszych jego powieści pisanych po rosyjsku. Kwintesencja parodii jawi się już w tytule dzieła „Zaproszenie na egzekucję”. Treść sprawia spore trudności w odbiorze, w szczególności czytelnikom, którym obca jest literatura piękna na najwyższym poziomie. W „Zaproszeniu...” funkcjonują dwa równoległe światy; rzeczywisty, bardziej przypominający cyrkowy świat o zabarwieniu totalitarnym oraz metafizyczny, lepszy świat ludzi takich, jak bohater. Powieść należy czytać niezwykle uważnie i w skupieniu aby nie przeoczyć niczego, nie pominąć żadnego szczegółu, gdyż jak głosi powiedzenie „diabeł tkwi w szczegółach”. Nabokovowski diabeł zakorzeniony jest w wieloznaczności, co sprawia, że określenie jasnej istoty utworu spłaszczyłoby i niesłusznie uprościłoby skomplikowany przekaz. Książka zawiera fabularne sprzeczności, które dowodzą istnienia dwóch światów i ich wzajemnego przenikania się. Dzieło poprzez szereg artystycznych udziwnień w postaci silnie eksponowanych opisów, tajemniczych dźwięków, mglistych obrazów zostawia niejako poszlaki innej rzeczywistości. Nabokov pisze w sposób piękny. Język jego pióra charakteryzuje się wielką dbałością o styl wypowiedzi. W zawiłej, gnostycznej formie „Zaproszenia...” odnalezienie narratora może okazać się kłopotliwe. Narrator przenika, lawiruje między płaszczyznami dwóch wymiarów, podpowiada i komentuje poczynania Cyncynata. Występuje on w roli łącznika z zdualizowanym bytem bohatera. Zakończenie to majstersztyk – ma charakter otwarty i zamknięty jednocześnie. Obie wersje nie tracą wewnętrznego sensu i obie paradoksalnie się łączą i zazębiają. „Zaproszenie na egzekucję” jawi się jako swoiste dzieło artystyczne o wirtuozerii stylu, subtelnej ironii, którego nie możemy postrzegać jako epikę, czy zwykły utwór prozatorski. Książka została opatrzona bogatym posłowiem Leszka Engelkinga. Przytoczone przykłady pisarskich zabiegów autora z pewnością pozwolą na pełniejszy odbiór powieści.